In de rubriek DORPSPLEINERS laat Geertje Bos bezoekers van de website nader kennismaken met inwoners van Burgerveen, markante persoonlijkheden, maar ook gewone mensen met bijzondere bezigheden of zomaar iemand met een mooi levensverhaal.

Aflevering 5. Bakker Van Leeuwen

Negentig jaar vakmanschap

Toch zeker zo’n zeventig meter langs de Leimuiderdijk zou je met een knipoog gerust de Bakkervanleeuwenboulevard kunnen noemen. De basis hiervoor wordt in 1928 gelegd. Dan neemt vrijgezelle boerenzoon Goof van Leeuwen, krap 21, afkomstig uit Zoeterwoude-Dorp een oud bakkerijtje met woonhuis over, aan de dijk op nummer 278. Hij begint er zelfstandig een onderneming en maakt daarmee in Burgerveen een jongensdroom waar.
Op de koffie bij bakkersechtpaar Nellie en Dick van Leeuwen (nummer 277) vertellen zij het verdere verloop, om terecht te komen bij ‘negentig jaar ambachtelijk vakmanschap’. In de personen van hun zonen Leo (1967) en John (1971) staat inmiddels de derde generatie in het familiebedrijf aan het roer, met een uiterst moderne bakkerij, magazijn ernaast en vijf winkels met brood en banket in wijde omgeving. En ook de vierde generatie dient zich al aan met Leo’s zoon Danny (1997), een van de vier kleinkinderen en eveneens in de ban van het bakkersvak.

Nellie en Dick van Leeuwen praten met plezier over de geschiedenis van het bakkersbedrijf.

Verlopen bedrijfje

In het boerengezin met twaalf kinderen draagt Dicks vader Goof van Leeuwen zijn steentje bij aan de werkzaamheden, maar hij wil eigenlijk bakker worden. Daarvoor gaat hij in de leer bij werkgevers in Noordwijkerhout en Leiden. Als hij wordt ontslagen, omdat hij te duur wordt, werkt hij nog wel een tijdje in het ouderlijk bedrijf, totdat hij een tip krijgt van het te koop staande bakkerijtje. Het blijkt een verlopen bedrijfje, waaraan duidelijk een en ander mis is. Broodblikken, beslagkommen, bakplaten en verder klein gereedschap zijn verroest of ontbreken. Op de bakstenen gemetselde oven is eveneens veel aan te merken. Takkenbossen zijn er daarentegen in overvloed, materiaal waarmee de oven wordt gestookt.
Samen met z’n oudere broer Jaap bekijkt Goof de mogelijkheden van het project en ze besluiten ondanks de niet al te beste staat van het pand in te gaan op het aanbod. Zijn spaargeld alleen is niet voldoende voor de aankoop, maar na familieberaad komt van die kant financiële steun. Goof krijgt voor de inrichting van het woonhuis bovendien een tafel met vier stoelen, een dressoirmeubel en wat keukengerei, plus een bed en een kast voor in de slaapkamer. Wat zeker meetelt in de beslissing is de aanwezigheid op de dijk van een kruidenierswinkeltje en een café-biljart, pal naast de bakkerij. “Hij kwam op die manier makkelijk aan de dagelijkse boodschappen en voor de gezelligheid was er het café, om een kaartje te leggen, voor een potje biljart en contact met plaatselijke bewoners.”

Langs de Leimuiderdijk markeert dit bord de aanwezigheid van Bakker van Leeuwen, sinds 1928.

Buurtschippers

Volgens Dick (in 1940 geboren op nummer 278) gaat het niet om wat je een dorpskroeg zou noemen. “Het was een gezellig, rustig café, waar geregeld buurtschippers op weg van Haarlem naar Amsterdam een stop maakten. Achter het café had je mogelijkheden voor opslag. Er werden in die tijd ook roeibootjes verhuurd.”
Dick van Leeuwen citeert uit aantekeningen van zijn vader. Daarin is ook te lezen dat Goof niet lang vrijgezel blijft. Dat zit zo. Café en winkeltje zijn eigendom van de familie Meijer. Een gezin met vijf kinderen, de jongens Hein en Wim en de meisjes Geertje, Polonia en Marie. Als Goof zijn bedrijfje begint, is de jongste zoon Wim cafébaas. In het winkeltje staat Geertje. Zijn keus valt op Marie, met wie hij in 1930 trouwt. In dit gezin worden zes kinderen geboren, vijf zonen en dochter Jopie.
Onze zegsman is de jongste van het stel. Hij krijgt de liefde voor het ambacht vroeg mee. “Ik was twaalf toen ik al in de bakkerij werkte en er ook plezier in had.” Op latere leeftijd rijdt hij tevens met de bakkerskar door de wijk om de producten aan de man te brengen. Hij memoreert een voor hem indrukwekkende gebeurtenis uit de familiegeschiedenis. “Bevrijdingsdag, 1945. Er zou om de bevrijding te vieren een groot feest worden georganiseerd, maar toen overleed plotseling de cafébaas, ome Wim, aan een longontsteking. Ik was vijf, weet het nog goed.” Hij staat even stil bij de verdiensten van deze oom voor de plaatselijke gemeenschap. “Wim Meijer deed veel in het verenigingsleven. Zijn dood betekende niet alleen voor ons een groot gemis, maar voor iedereen hier.”

Dick van Leeuwen rijdt in zijn jonge jaren vrolijk met de bakkerskar door de wijk.

Veranderingen

Als vader Goof in 1972 met pensioen gaat, zet Dick met zijn broers Goof (junior) en Jaap het bedrijf voort. Er komt verandering in de situatie als Goof in Amsterdam een winkel in rookwaren begint. Nadat Dick vervolgens in 1990 ook voorgoed afscheid moet nemen van broer Jaap, staat hij er voortaan alleen voor. Hoewel zo alleen is hij ook weer niet, want intussen wordt hij gesteund door Nellie Ruigrok (1942, De Zilk), sinds 1965 zijn echtgenote.
Ze kennen elkaar van het uitgaansleven, dansen in Hillegom. Nellie komt uit een gezin met zeven dochters en een zoon. “Ik zag meteen dat ik aan haar een goeie zou hebben”, glundert Dick, erop wijzend dat in een arbeidsintensief bedrijf als de bakkerij, de inzet van een partner onontbeerlijk is. Terwijl hij hart en ziel legt in het bakkerswerk, is zij steun en toeverlaat op zakelijk gebied. Het jaar 1968 heeft voor hen een gouden randje. Dan komt er een nieuwe bakkerij aan de Leimuiderdijk, die feestelijk wordt geopend door de burgemeester, in het bijzijn van veel dorpelingen.

Banket

Bakker Van Leeuwen staat niet alleen voor het leveren van brood, maar ook voor banket. “Ik heb me zelf altijd bij het brood gehouden. Het banket betrokken we aanvankelijk van bakker Hans Jongeneel uit Nieuw-Vennep”, aldus Dick. Intussen tekent zoon John voor dit onderdeel, plus chocola. Daarvoor gaat hij in de leer bij de Vennepse bakker Steinman. “Paaseieren, chocoladeletters en bonbons”, omschrijft de persoon in kwestie het assortiment, inmiddels aangeschoven bij het gezelschap.
John woont met zijn twee dochters, Sunny (2000) en Floor (2003) ‘even verderop’ langs de dijk. Hij is ‘de man van de bakkerij’, heeft daar tegenwoordig de leiding van zestien man personeel, zorgt dat alles goed draait, zelf nog alleen in de nacht van dinsdag op woensdag in actie als bakker. Broer Leo, getrouwd met Miranda (eveneens bij het bedrijf betrokken) is niet alleen vader van Danny, maar ook van dochter Nicky (1994). Hij is ‘de man van de winkels’, vijf stuks in totaal. “Door de winkels hebben we alles in eigen hand. Je bent immers altijd verzekerd van je afzet.”
De eerste winkel buiten Burgerveen wordt in 1992 gekocht, in Rijsenhout. Daarna volgen Leimuiden, Kudelstaart, Nieuw-Vennep en Hoofddorp. Het SPAR kruidenierswinkeltje met Dicks zus Jopie achter de toonbank, vormt in feite het allereerste verkooppunt van de eigen producten. Als Jopie in 1963 stopt omdat ze gaat trouwen, neemt Nellie, nog in haar verkeringstijd met Dick, die plaats in. Café en winkel zijn intussen al zo’n twintig jaar voltooid verleden tijd.

Dicks zus Jopie stond in het kruidenierswinkeltje, totdat ze in 1963 ging trouwen.

Rondleiding

We kunnen op deze ochtend natuurlijk niet vertrekken zonder een bezoek aan de moderne bakkerij. Dat gebeurt onder leiding van John. Vader Dick volgt hem met gepaste trots. Hij is officieel niet meer actief in de bakkerij. Nadat hij de dagelijkse leiding aan de zonen overlaat, blijft hij aanvankelijk nog wel betrokken bij de zaak, levert bestellingen af bij de klant, rijdt op de vrachtwagen voor bevoorrading van de winkels. Maar langzamerhand neemt hij steeds meer afstand van het werk. Hij mag graag een stukje fietsen in de omgeving en vermaakt zich met fotograferen.
We komen via John in een min of meer geautomatiseerde wereld met een logische opbouw in de opstelling van de apparatuur. “Ze moeten elkaar niet in de weg lopen”, verklaart hij. “En wat nog belangrijker is, de jongens moeten het hier naar hun zin hebben. Met een glimlach naar hun werk gaan. Dan krijg je een mooi product.” De gezellige kantine draagt daarin bij. Via het prikbord blijft iedereen op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Er is ook aandacht voor een bijzonder project, de stichting Bake for life in Oeganda, met de bouw van kleine bakkerijen. Mensen die door omstandigheden geen mogelijkheid voor scholing hebben gehad, zoals gehandicapten, wezen en ex-kindsoldaten, krijgen de gelegenheid zich het bakkersvak eigen te maken. John is er nauw bij betrokken, gaat binnenkort ter plekke poolshoogte nemen, om zich samen met enkele collega-bakkers verdienstelijk te maken. Ook dat is Bakker Van Leeuwen.

Meer informatie over het project in Oeganda www.bakeforlife.nl

Oktober 2018
Auteur: Geertje Bos.

Deze rubriek is een initiatief van de dorpsraad, de stichting Dorpsbelangen Burgerveen.